بررسی و شناسایی نماتدهای انگل گیاهی خانواده longidoridae در باغ های انگور استان کرمان

انگور یکی از محصولات تجاری در ایران است. ایران جزء 10 کشور برتر تولید کننده انگور در جهان و در رتبه دهم قرار دارد (f.a.o. 2010). با توجه به اهمیت اقتصادی این محصول و همچنین گزارش هایی مبنی بر انتقال ویروس برگ بادبزنی مو (gflv) توسط بعضی از گونه های خانواده longidoridae، شناسایی این گونه ها در باغ های انگور می تواند در اعمال روش های مدیریتی و افزایش عملکرد مفید باشد. در این تحقیق، تنوع و پراکنش نماتدهای انگل گیاهی خانواده longidoridae در مناطق انگورکاری استان کرمان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور در سال های 90-1389 حدود 120 نمونه خاک از مناطق مختلف انگورکاری استان جمع آوری شد. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و نماتدها با استفاده از روش سینی استخراج و با روش تکمیل شده دگریس(de-grisse, 1969) تثبیت شدند. با تهیه اسلایدهای دائمی و با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به لوله ترسیم، خصوصیات مورفولوژیکی و مورفومتریکی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. گونه های شناسایی شده بر اساس کلیدهای موجود با شرح اصلی گونه و سایر مقاله های مرتبط مقایسه و مورد بحث قرار گرفتند. در این بررسی پنج گونه از جنس xiphinema و یک گونه از جنس longidorus شناسایی شد که از بین این گونه ها، گونه x. illyricum برای اولین بار از ایران و گونه x. rivesi برای اولین بار از کرمان گزارش می شود. گونه x. index در اکثر مناطق نمونه برداری مشاهده شد و به عنوان گونه غالب منطقه معرفی می شود. سایر گونه ها دارای پراکنش و فراوانی نسبتأ پایین بودند. همچنین ویژگی های مولکولی گونه x. index برای اولین بار در ایران بر اساس ناحیه rdna 18s بررسی شد. مقایسه توالی مورد نظر با توالی های موجود برای این گونه در بانک ژن، 100 درصد تشابه نشان داد. نتایج حاصل از بلاست نشان داد که جدایه ایرانی (jq026520) با جدایه اسپانیا (hm921342) و آلمان (ay687997) صد در صد تشابه دارد و با جدایه هلند (ef207249) در 4 نوکلئوتید تفاوت نشان می دهد. علاوه بر این، درخت فیلوژنی با استفاده از نرم افزار mega5و با روش maximum likelihood (ml) و bootstrap1000 رسم گردید. در این دندروگرام، جدایه x. index توالی یابی شده از ایران به همراه سایر جدایه های همین گونه از دیگر نقاط دنیا در یک گروه با bootstrap برابر 87% قرار گرفت که این امر صحت شناسایی بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی و مورفومتریکی را تایید نمود. گونه های شناسایی شده در این تحقیق عبارتند از: xiphinema illyricum barsi and lamberti, 1999 x. index thorn and allen, 1951 x. oxycaudatum lamberti and bleve-zacheo, 1979 x. rivesi dalmasso, 1969 x. vuittenezi luc, lima, weischer, and flegg, 1964 longidorus iranicus sturhan and barooti, 1983 کلمات کلیدی: نماتد، xiphinema، longidorus ،18s rdna ، مورفولوژی، تاکسونومی، انگور، کرمان، ایران